W lipcu 2023 r. podpisana zosta\u0142a przez prezydenta RP ustawa z dnia 07 lipca 2023 r. o zmianie niekt\u00f3rych ustaw w celu ograniczenia niekt\u00f3rych skutk\u00f3w kradzie\u017cy to\u017csamo\u015bci. Z uzasadnienia projektu tej ustawy wynika, i\u017c nadrz\u0119dnym celem ustawodawcy by\u0142o ograniczenie skutk\u00f3w kradzie\u017cy to\u017csamo\u015bci, m.in. poprzez utrudnienie zaci\u0105gania zobowi\u0105za\u0144 w instytucjach zajmuj\u0105cych si\u0119 udzielaniem po\u017cyczek konsumenckich, w tym w podmiotach oferuj\u0105cych tzw. chwil\u00f3wki, bankach oraz SKOK-ach. Nowatorskim rozwi\u0105zaniem w krajowym systemie prawnym jest mo\u017cliwo\u015b\u0107 zastrze\u017cenia numeru PESEL, natomiast na podmioty udzielaj\u0105ce po\u017cyczki na\u0142o\u017cono obowi\u0105zek badania czy nr PESEL potencjalnego po\u017cyczkobiorcy nie zosta\u0142 zastrze\u017cony. Zastosowanie zastrze\u017cenia dotyczy\u0107 ma nie tylko zawierania um\u00f3w po\u017cyczek, lecz r\u00f3wnie\u017c m.in. leasingu, rachunku oszcz\u0119dno\u015bciowego i oszcz\u0119dno\u015bciowo-rozliczeniowego, leasingu czy kredytu. Zasadniczym skutkiem zaniechania takiego obowi\u0105zku lub udzielenia kredytu pomimo widocznego zastrze\u017cenia numeru PESEL jest brak mo\u017cliwo\u015bci dochodzenia nale\u017cno\u015bci od konsumenta, na kt\u00f3rego dane zaci\u0105gni\u0119to po\u017cyczk\u0119, jak r\u00f3wnie\u017c brak mo\u017cliwo\u015bci cesji takiej wierzytelno\u015bci.<\/p>
Te korzystne dla konsument\u00f3w, kt\u00f3rych dane zosta\u0142y wykorzystane przez osob\u0119 trzeci\u0105, zosta\u0142y jednak znacz\u0105co ograniczone przez szereg wy\u0142\u0105cze\u0144 zawartych w rzeczonej wy\u017cej ustawie. Obowi\u0105zek weryfikacji czy numer PESEL potencjalnego po\u017cyczkobiorcy nie zosta\u0142 zastrze\u017cony zosta\u0142 wy\u0142\u0105czony m.in. gdy umowa zostaje zawarta za pomoc\u0105 \u015brodk\u00f3w komunikacji elektronicznej, a konsument zosta\u0142 zweryfikowany za po\u015brednictwem indywidualnych danych uwierzytelniaj\u0105cych, strony \u0142\u0105czy inna umowa lub relacja gospodarcza, a \u015brodki z udzielanej po\u017cyczki s\u0142u\u017c\u0105 regulacji zobowi\u0105za\u0144 po\u017cyczkobiorcy z tytu\u0142u umowy lub relacji gospodarczej, jak r\u00f3wnie\u017c gdy kredy konsumencki udzielany jest w zwi\u0105zku z umow\u0105 o charakterze ci\u0105g\u0142ym (najcz\u0119\u015bciej w praktyce bywa ona okre\u015blana umow\u0105 ramow\u0105, w oparciu o kt\u00f3r\u0105 zawierane mog\u0105 by\u0107 dalsze umowy po\u017cyczek), a \u0142\u0105czna warto\u015b\u0107 zobowi\u0105za\u0144 do zap\u0142aty z tytu\u0142u udzielonych po\u017cyczek nie przekracza minimalnego wynagrodzenia za prac\u0119 oraz gdy przed zawarciem umowy ramowej nast\u0119puje weryfikacja numeru PESEL w rejestrze oraz gdy nast\u0105pi\u0142a weryfikacja to\u017csamo\u015bci konsumenta. Niezale\u017cnie od podmiotu z kt\u00f3rym zawierana jest umowa (bank, SKOK, inny przedsi\u0119biorca udzielaj\u0105cy po\u017cyczek konsumenckich) mo\u017ce zawrze\u0107 umow\u0119 bez dokonywania weryfikacji zastrze\u017cenia nr PESEL, o ile system teleinformatyczny s\u0142u\u017c\u0105cy dokonywaniu weryfikacji b\u0119dzie niedost\u0119pny przez co najmniej 15 minut, a pr\u00f3ba dokonania weryfikacji by\u0142a ponawiana. W takim przypadku po\u017cyczkobiorca w razie sporu nie mo\u017ce skutecznie zg\u0142osi\u0107 zarzutu zwi\u0105zanego z zastrze\u017ceniem numeru PESEL, jednak\u017ce to na po\u017cyczkodawcy (powodzie) ci\u0105\u017cy\u0107 powinien obowi\u0105zek wykazania braku mo\u017cliwo\u015bci weryfikacji zastrze\u017cenia oraz ponowienia pr\u00f3by jego weryfikacji.<\/p>
Niedokonanie zastrze\u017cenia numeru PESEL nie powinno wi\u0105za\u0107 si\u0119 z zamkni\u0119ciem drogi do wykazania, \u017ce umowa nie zosta\u0142a zawarta z dan\u0105 osob\u0105, kt\u00f3rej dane wy\u0142udzono. Mo\u017cliwo\u015b\u0107 taka powinna jedynie u\u0142atwi\u0107 poszkodowanemu obron\u0119 w razie wytoczenia procesu cywilnego przeciwko niemu poprzez mo\u017cliwo\u015b\u0107 zg\u0142oszenia zarzutu skutkuj\u0105cego oddaleniem pow\u00f3dztwa bez konieczno\u015bci udowadniania, i\u017c umowa zosta\u0142a zawarta przez osob\u0119 trzeci\u0105 na jego dane. Je\u017celi jednak PESEL nie zostanie zastrze\u017cony konieczne b\u0119dzie udowodnienie, i\u017c umowa nie zosta\u0142a zawarta przez pozwanego \u2013 czyli w spos\u00f3b identyczny, jak dotychczas wygl\u0105da\u0142a obrona osoby, kt\u00f3rej dane wy\u0142udzono i wykorzystano do zaci\u0105gni\u0119cia zobowi\u0105za\u0144. Warto zaznaczy\u0107, i\u017c dotychczas bardzo cz\u0119sto takie pow\u00f3dztwa oddalano, a kosztami oddalano powod\u00f3w, co znalaz\u0142o wyraz m.in. w wyroku S\u0105du Rejonowego dla \u0141odzi-Widzewa w \u0141odzi VIII Wydzia\u0142u Cywilnego z dnia 09 lutego 2016 r., sygn. akt VIII C 4443\/14: \u201eBieg\u0142y dokonuj\u0105c ustale\u0144 w powy\u017cszym zakresie por\u00f3wna\u0142 podpis o wskazanym brzmieniu umieszczony w tre\u015bci przedmiotowej umowy z podpisami pozwanego o charakterze bezwp\u0142ywowym. Z badanych podpis\u00f3w bieg\u0142y wyodr\u0119bni\u0142 najbardziej dystynktywne cechy identyfikacyjne, kt\u00f3re nast\u0119pnie zestawi\u0142 ze sob\u0105 i podda\u0142 analizie. W wyniku jej przeprowadzenia bieg\u0142y stwierdzi\u0142 w badanych grupach podpis\u00f3w r\u00f3\u017cnice w cechach geometryczno- pomiarowych, budowie liter, w formach powtarzalnych oraz impulsie podpis\u00f3w. W konkluzji bieg\u0142y uzna\u0142, jak wy\u017cej. \u017badna ze stron opinii grafologa nie kwestionowa\u0142a. Z powy\u017cszych wzgl\u0119d\u00f3w, S\u0105d uzna\u0142, \u017ce pozwany T. A. nie jest biernie legitymowany do wyst\u0119powania w przedmiotowej sprawie, czego konsekwencj\u0105 musia\u0142o by\u0107 oddalenie pow\u00f3dztwa w ca\u0142o\u015bci<\/em>\u201d. Podobnie wykaza\u0107 nale\u017cy fakt niezwarcia umowy przez osob\u0119, kt\u00f3rej dane wy\u0142udzono, gdy na po\u017cyczkodawcy nie ci\u0105\u017cy\u0142 obowi\u0105zek weryfikacji zastrze\u017cenia podanego numeru PESEL \u2013 zasadniczo fakt zastrze\u017cenia numeru PESEL mo\u017ce stanowi\u0107 wy\u0142\u0105cznie jeden z dowod\u00f3w potwierdzaj\u0105cych fakt kradzie\u017cy to\u017csamo\u015bci przez osob\u0119 trzeci\u0105.<\/p> Zasadniczo rozwi\u0105zania przyj\u0119te w tym celu w ustawie nale\u017cy oceni\u0107 pozytywnie, lecz cz\u0119\u015b\u0107 zawartych w niej wy\u0142\u0105cze\u0144 jest zbyt szerokich, umo\u017cliwiaj\u0105c dalej zaci\u0105ganie zobowi\u0105za\u0144 przez przest\u0119pc\u00f3w na cudze dane osobowe. W szczeg\u00f3lno\u015bci niezrozumia\u0142e jest wy\u0142\u0105czenie obowi\u0105zku weryfikacji zastrze\u017cenia numeru PESEL, gdy udzielenie kredytu konsumenckiego nast\u0119puje za pomoc\u0105 \u015brodk\u00f3w komunikacji elektronicznej, w szczeg\u00f3lno\u015bci, \u017ce ustawa nie okre\u015bla szczeg\u00f3\u0142owego sposobu uwierzytelnienia tej osoby, a przest\u0119pcy wykorzystuj\u0105ce dane osobowe mog\u0105 dostosowa\u0107 swoje metody, by przej\u015b\u0107 weryfikacj\u0119 dokonywan\u0105 przez podmiot udzielaj\u0105cy po\u017cyczek.<\/p>\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/section>\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t<\/i>\t\t\t\t<\/span>\n\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\tWi\u0119cej artyku\u0142\u00f3w \t\t\t\t\t<\/span>\n\t\t\t\t<\/h3>\n\t\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/div>\n\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t\t\t\t<\/div>\n\t\t<\/section>\n\t\t\t\t
\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\n\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\t\t\n\t\t\t\t\n\t\t\t\n \n <\/i><\/a><\/div>\n ![\"\"](\"https:\/\/kancelariagawlas.pl\/wp-content\/uploads\/2020\/06\/21.png\")
\n <\/div>\n <\/div><\/div>\n
![\"\"](\"https:\/\/kancelariagawlas.pl\/wp-content\/uploads\/2020\/06\/11.png\")
\n <\/div>\n <\/div>![\"\"](\"https:\/\/kancelariagawlas.pl\/wp-content\/uploads\/2021\/05\/Projekt-bez-tytulu-31-1024x576.png\")
\n <\/div>\n <\/div>