Egzekucja z wierzytelności z rachunku bankowego – czas oczekiwania na przekazanie środków wierzycielowi
Z dniem 25 marca 2024 r. weszła w życie nowelizacja wprowadzająca nowe brzmienie art. 8892 k.p.c. regulującego termin na przekazanie środków przez bank do którego komornik sądowy skierował zajęcie. Dotychczasowy przepis zawierał obowiązek wydania zajętych wierzytelności komornikowi po upływie 7 dni od daty doręczenia zawiadomienia o zajęciu. Jedynym wyjątkiem była egzekucja zaległych alimentów oraz rent, w przypadku których to bank był zobowiązany przekazać środki pieniężne niezwłocznie po dokonaniu zajęcia.
Oznaczało to, iż w zdecydowanej większości przypadków zanim środki zostały przekazane komornikowi sądowemu, przez co najmniej 7 dni na rachunku bankowym widniało zajęcie – dopiero po upływie tego terminu środki trafiały na rachunek komornika sądowego. Nie dotyczyło to jednak przypadków, gdy środki wpłynęły na rachunek bankowy po upływie tygodnia od doręczenia bankowi zajęcia.
Przykład 1.A: Komornik sądowy skierował zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego do Banku S.A. w dniu 01 września. W tym samym dniu zajęcie zostało doręczone bankowi. Na rachunku prowadzonym dla dłużnika znajdowały się środki wielokrotnie przewyższające wysokość zajęcia i kwotę wolną od zajęcia. Bank S.A. dopiero po 7 dniach przekaże środki komornikowi sądowemu.
Przykład 2.A.: Komornik Sądowy skierował zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego do Banku S.A. w dniu 01 września. Na rachunku nie znajdowały się środki przewyższające kwotę wolną od zajęcia. Dłużnik jednak dostaje wynagrodzenie za pracę 10-ego dnia każdego miesiąca. Po wykonaniu przelewu przez pracodawcę, jeżeli środki będą przekraczały kwotę wolną od zajęcia, bank niezwłocznie przekaże środki komornikowi, gdyż minęło 7 dni od otrzymania zajęcia.
Powyższe przykłady prezentują dotychczasowy stan prawny – przed wprowadzeniem nowelizacji.
Jeżeli zajęte w ten sposób środki były pierwszymi przekazanymi komornikowi sądowemu był on zobligowany do wstrzymania się z dokonaniem wypłaty środków wierzycielowi. Obowiązek taki wynika z art. 31 ust. 1 zd. 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. Należności wyegzekwowane z rachunku bankowego, rachunku prowadzonego przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową albo rachunku prowadzonego przez podmiot prowadzący działalność maklerską, uzyskane w wyniku pierwszej wpłaty dokonanej przez dłużnika zajętej wierzytelności, komornik przekazuje wierzycielowi nie wcześniej niż w 7 dniu i nie później niż w 14 dniu od dnia ich otrzymania. Termin na przekazanie środków wynosi więc między 7, a 14 dni od wyegzekwowanych w ten sposób środków przez komornika sądowego. Co znamienne obowiązek wstrzymania się z przekazaniem środków nie zwalniał komornika ze wstrzymaniem się z wydaniem środków wierzycielowi. Oznacza to, iż w pierwszej kolejności bank był zobowiązany do wstrzymania się z przekazaniem środków komornikowi, a następnie komornik był zobowiązany ze wstrzymaniem się z wypłatą środków wierzycielowi. Obowiązek ten nie dotyczy jednak alimentów i rent mających charakter alimentów, które powinny zostać przekazane niezwłocznie po wpływie środków.
Przykład 1.B: Bank S.A. przekazał środki komornikowi sądowemu po 7 dniach od doręczenia zajęcia. Następnie, z uwagi, iż była to pierwsza wyegzekwowana w ten sposób wierzytelność komornik przed wypłatą należności wierzycielowi musi odczekać co najmniej 7 dni od daty wpływu środków na jego rachunek. Zakładając, iż bank przekazał środki np. 8 września i tego samego dnia wpłynęły na rachunek komornika, środki muszą zostać przekazane wierzycielowi między 15 września, a 22 września.
Powyższy przykład prezentuje dotychczasowy stan prawny – przed wprowadzeniem nowelizacji.
Wprowadzona 25 marca 2024 r. zmiana dotyczy terminu przekazania środków przez bank. Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 8892 k.p.c. Bank niezwłocznie przekazuje środki pieniężne z zajętego rachunku na rachunek bankowy komornika. Oznacza to, iż niezwłocznie po doręczenia bankowi zajęcia jest on zobligowany przekazać środki komornikowi sądowemu. Ustawodawca nie zwolnił jednak (poza dwoma przypadkami) komornika sądowego z obowiązku przekazania środków wierzycielowi dopiero po upływie 7 dni od pierwszej daty wpływu środków.
Przykład 3: Komornik Sądowy skierował do Banku S.A. zajęcie wierzytelności na rachunku bankowym w dniu 01 października. Bank 02 października przekazuje zajęte środki komornikowi sądowemu, bowiem powinien przekazać je niezwłocznie komornikowi. Jest to pierwszy wpływ środków do komornika, więc powinien on odczekać co najmniej 7 dni i przekazać środki wierzycielowi nie wcześniej niż 09 października i nie później niż 16 października.
Przykład 4: Komornik Sądowy skierował do Banku S.A. zajęcie wierzytelności na rachunku bankowym w dniu 01 października. Bank 02 października przekazuje zajęte środki komornikowi sądowemu, bowiem powinien przekazać je niezwłocznie komornikowi. Jest to kolejny wpływ, bowiem wcześniej komornikowi środki przekazywał inny bank, w którym dłużnik dotychczas miał rachunek. Komornik przekaże środki wierzycielowi nie później niż w terminie 4 dni od daty ich otrzymania.
Należy przy tym pamiętać, iż prawidłowa realizacja zajęcia ciąży na banku – to bank zobowiązany jest zweryfikować czy na rachunku znajdują się środki podlegające zajęciu, a następnie przekazać środki komornikowi z uwzględnieniem należności niepodlegających zajęciu. Komornik zasadniczo nie będzie wiedział czy i ile środków (a także z jakiego tytułu) posiada dłużnik
