Egzekucja komornicza poprzez zajęcie renty, bądź emerytury
Ważnym aspektem podczas egzekucji komorniczej z renty i emerytury jest fakt, iż nie może zostać zajęta w toku postępowania egzekucyjnego cała emerytura. Nawet w przypadku, gdy dłużnik posiada kilku wierzycieli. Organ egzekucyjny podlega regulacji ustawowej opartej na dwóch ograniczeniach, co do wysokości możliwego potrącenia kwoty. Pierwszym ograniczeniem jest potrącenie do możliwego procentu kwoty świadczenia brutto. Drugim limitem jest pozostawienie kwoty wolnej od potrąceń. Jest to suma emerytury, która musi zostać bezwzględnie na koncie emeryta
i ma być odpowiednia dla zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, takich jak zakup leków, żywności czy opłaty od zobowiązań emeryta. Kwoty wolne od zajęcia podlegają waloryzacji corocznej, co oznacza iż są czynnikiem zmiennym
w zależności od mechanizmu zwiększania nominalnej wysokości wypłacanych emerytur i rent. Proces ten związany jest przede wszystkim ze wzrostem
i poziomem rozwojowym inflacji w zależności od wysokości świadczeń wypłacanych po 1 marca każdego roku. Zgodnie z art. 141 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z dnia 17 grudnia 1998 r. kwotami wolnymi od zajęcia są:
kwota 500 zł – która dotyczy należności ze świadczeń pieniężnych alimentacyjnych;
kwota 825 zł – dotycząca kwot, które są pobierane i mają służyć zaspokojeniu kwot niebędących innymi wymienionymi świadczeniami;
kwota 660 zł – odnosząca się w stosunku do zajmowanych świadczeń pochodzących z funduszu alimentacyjnego,
kwota 200 zł –zajmowana ze stosunku pomocy społecznej, w tym także jako pomoc poprzez przebywanie dłużnika w zakładach opieki zdrowotnej oraz w celach leczniczych.
Przed przystąpieniem do egzekucji z renty, czy emerytury organ prowadzący egzekucje musi pozyskać informację co do wysokości możliwej egzekwowanej kwoty. W tym celu Komornik występuje o wyliczenie adekwatnej kwoty do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i na tej podstawie może prowadzić dalsze postępowanie egzekucyjne.
W pierwszym etapie ZUS odlicza tzw. należności publicznoprawne, w których skład wchodzi składka na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczka na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych. Następnie obliczana jest wysokość świadczenia możliwego do potrącenia z uwzględnieniem wysokości kwoty wolnej od potrąceń
i egzekucji. Istotą przy wyliczeniu jest rodzaj świadczenia z którego jest egzekwowana kwota, a także rodzaj potrącanej należności. Mogą to być na przykład należności niealimentacyjne, bądź inne.
Jaka kwota może zostać potrącona z konta emeryta lub rencisty?
Kwota potrącenia jest obliczana indywidualnie, w stosunku do konkretnego dłużnika
z uwzględnieniem sytuacji majątkowej, a także do rodzaju zadłużenia. W toku postępowania egzekucyjnego organ przeprowadzający egzekucje może jednorazowo zająć:
25 procent wysokości całej emerytury brutto ze świadczeń niealimentacyjnych,
60 procent całej emerytury, gdy przedmiotem jest świadczenie alimentacyjne.
Należy wskazać, iż od 1 marca 2022 r. zostały podwyższone kwoty wolne od potrąceń ze świadczeń należnych z ubezpieczenia społecznego, w tym z zasiłków chorobowych, rehabilitacyjnych, opiekuńczych, czy ze świadczeń macierzyńskich. W związku z tym na mocy tytułów wykonawczych wpływających na pokrycie należności niealimentacyjnych wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi kwota wolna od zajęć została podniesiona do wysokości 1003,83 zł w przypadku emerytury lub renty
z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Czy Komornik może zająć dodatkowe świadczenia w postaci tzw. ,,trzynastki”?
Świadczenie wypłacane emerytowi raz w roku, zwane także dodatkową emeryturą, jakim jest na przykład ,,trzynastka” to świadczenie niepodlegające zajęciu w toku egzekucji. Wartość powyższego świadczenia wynosi w tym roku 1217,98 zł netto i jest wartością taką samą, wypłacaną w równej, niezmiennej wysokości każdemu emerytowi. Podobnie też organ egzekucyjny nie może zająć ,,czternastki’’, która jednorazowo jest również wypłacana emerytom od listopada ubiegłego roku. Świadczenie to także nie podlega zajęciu w toku egzekucji.
Egzekucja ze świadczenia emerytalnego na przykładzie najniższych świadczeń emerytalno-rentowych pobieranych w 2022r.:
Biorąc pod uwagę minimalna stawkę miesięczną emerytury , która wynosi od 1 marca 2022r. – 1338,44 zł brutto Komornik w przypadku zajęcia świadczenia niealimentacyjnego może zająć 25 procent całej kwoty, a tym samym jest zobligowany do pozostawienia kwoty wolnej od zajęcia na koncie emeryta. Interpretując powyższe wartości – kwota niezajętego świadczenia wolnego od zajęcia będzie wynosić 1003,83 zł.
