Powództwo przeciwegzekucyjne- recepta na bezpodstawną i niecelową egzekucję

Życie pisze różne scenariusze, a prawo stara się przewidywać rozwiązania dla niemal każdego zdarzenia. Nierzadko dochodzi do sytuacji, w których wszczęte postępowanie egzekucyjne jest nieuzasadnione lub błędne i tym samym nie powinno w ogóle nastąpić. W tego typu sprawach z pomocą przychodzi kodeks postępowania cywilnego.

Warto wskazać, że w aktualnym stanie prawnym istnieje bowiem możliwość wytoczenia tzw. powództwa przeciwegzekucyjnego. Przede wszystkim jego podstawowym przeznaczeniem jest obrona przynależnych dłużnikowi albo osobie trzeciej praw materialnych. Naruszenie tych praw powoduje, że egzekwowanie ich przez komornika sądowego zajmującego się egzekucją jest bezcelowe. W tym miejscu należy zauważyć, że zgodnie z treścią art. 804 k.p.c. komornik sądowy nie ma obowiązku badać zobowiązania, które zostało objęte wydanym tytułem wykonawczym. Z uwagi na to, że wyżej wymieniony jest funkcjonariuszem publicznym, działa on wyłącznie w oparciu o wniosek złożony przez wierzyciela i tylko w jego granicach.

Warto również zaznaczyć, że niezbędnym elementem aktualizującym możliwość wniesienia tego typu powództwa jest istnienie tytułu wykonawczego. Wynika to z faktu, że jego głównym celem jest pozbawienie lub ograniczenie wykonalności danego tytułu wykonawczego. Oczywiście pod nazwą tytuł wykonawczy kryje się tytuł egzekucyjny, któremu została nadana klauzula wykonalności. Tym tytułem egzekucyjnym będzie najczęściej po prostu wyrok lub nakaz zapłaty, aczkolwiek katalog tytułów egzekucyjnych wymienia art. 777 k.p.c.

Na dzień dzisiejszy wyróżnia się dwa rodzaje tego typu powództw. Pierwszym z nich jest powództwo opozycyjne. Opiera się ono głównie na artykule 840 k.p.c., w którym zostało zdefiniowane i skorzystać z niego może przede wszystkim dłużnik. Dotyczy to sytuacji, kiedy uprawniony zaprzecza zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności. Tego typu powództwo wytoczyć również można w momencie kiedy po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane. Ponadto dotyczy również sytuacji kiedy małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności, wykaże, że egzekwowane świadczenie nie należy się wierzycielowi.

Drugim rodzajem powództwa przeciwegzekucyjnego jest powództwo interwencyjne. Przysługuje przede wszystkim osobie trzeciej i jest jej środkiem obrony w chwili, gdy naruszane są jej prawa materialne. Jego podstawę stanowią artykuły 841 i 842 k.p.c. Powództwo tego typu oznacza, że osoba trzecia domaga się zwolnienia z egzekucji przedmiotu lub przedmiotów, które zostały zajęte w trakcie postępowania egzekucyjnego przez komornika.

W związku z powyższym warto pamiętać, że fakt bycia dłużnikiem w danym postępowaniu nie wyklucza możliwości bronienia się przed egzekucją.