Nowelizacja, która weszła w życie 1 lipca 2023 r. wprowadza zmiany dla przedsiębiorców a także konsumentów, dotyczące struktury pism procesowych oraz zmiany mające w intencji projektodawcy sprawniejsze działanie sądów w przebiegu postepowania cywilnego.

Jednym z bardziej istotnych elementów tej nowelizacji jest dodanie nowego Działu IIB, regulującego postępowanie z udziałem konsumentów, który wychodzi naprzeciw konsumentom i ich oczekiwaniom co do zwiększenia zakresu ochrony ich praw. Reguluje on sytuację procesową stron gdy stroną postępowania rozpoznawczego jest konsument, a więc zarówno w sytuacji gdy powód będący przedsiębiorcą dochodzi roszczeń przeciwko konsumentowi jak również, gdy powód będący konsumentem dochodzi roszczeń przeciwko przedsiębiorcy.  Przedsiębiorca będzie zobligowany do złożenia całego materiału dowodowego na początku postępowania. Pozycja konsumenta będzie wzmocniona dzięki art. 458¹⁴ § 3 k.p.c., który reguluje to, że przepisy o postępowaniu z udziałem konsumentów będą skuteczne także wtedy gdy przedsiębiorca zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej. Przytoczenie twierdzeń i dowodów przez przedsiębiorców z naruszeniem wprowadzonych norm, a więc później niż w pozwie lub odpowiedzi na pozew (względnie sprzeciwie od nakazu zapłaty lub zarzutach), będzie wiązało się z ich pominięciem. Wyłącznie, gdy przedsiębiorca uprawdopodobni, iż nie było to możliwe lub potrzeba ich powołania zaistniała później, dopuszczono możliwość złożenia wniosków dowodowych lub przytoczenia twierdzeń później – jednakże i w takim przypadku musi to zostać dokonane w terminie dwóch tygodni od zaistnienia tej potrzeby ich powołania lub gdy ich powołanie stało się możliwe.

Ustawodawca w art. 458¹⁴ § 4 k.p.c. przyznał konsumentom dodatkowo uprawnienie wytoczenia powództwa również przed sądem właściwy dla ich miejsca zamieszkania, co ułatwi konsumentom realizację prawa do sądu. Oznacza, to konsument będzie mógł wytoczyć powództwo według swojego uznania przed sąd właściwy ze względu na swoje miejsce zamieszkania, bądź (co do zasady) siedzibę pozwanego przedsiębiorcy lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Uprawnienie to jednak nie będzie miało zastosowania, gdy ustawodawca dla danej sprawy przewidział właściwość wyłączną.

Warto dodać że, jeżeli przedsiębiorca nie podejmie próby polubownego rozwiązania sporu, uchyli się od udziału w nim albo będzie działał w złej wierze sąd może obciążyć go kosztami procesu w całości lub części niezależnie od werdyktu, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach nawet podwyższyć koszty dwukrotnie. Art. 458¹⁶ k.p.c. ma wiec na celu skuteczne skłonienie przedsiębiorców do rozwiązywania sporów z konsumentami na etapie polubownym.