Prawa konsumenta w przypadku wad zakupionego produktu
Nierzadko w życiu bywa tak, że jakiś czas po udanych zakupach pojawiają się pewne wady zakupionych przez nas rzeczy. Jakby tego było mało, zdarzają się również sytuacje,
w których sprzedawca nie tylko nie informuje konsumenta o przysługujących mu prawach, ale także w ogóle ich nie uznaje. Niekiedy dochodzi nawet do przypadków, w których sprzedawcy świadomie wykorzystują niewiedzę konsumentów i chociaż przepisy w tym zakresie wydają się być jasne, to często ich zastosowanie w praktyce nie zawsze jest respektowane. W takich sytuacjach warto pamiętać o swoich prawach, które przysługują w przypadku zakupu produktu obarczonego wadami.
Na wstępie warto więc wiedzieć kim zasadniczo jest konsument. Zgodnie bowiem z art. 221 kodeksu cywilnego, za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Brak bezpośredniego związku czynności prawnych konsumenta z działalnością gospodarczą lub zawodową jest zatem najistotniejszym i najbardziej charakterystycznym elementem pojęcia konsumenta.
W przypadku, gdy zakupiony produkt okazuje się wadliwy, konsumentowi przysługuje prawo do skorzystania ze swoich uprawnień, które można pogrupować w następujący sposób:
- uprawnienia wynikające z przepisów kodeksu cywilnego, tzw. rękojmi za wady,
- uprawnienia wynikające z gwarancji, jeżeli w momencie zakupu konsument otrzymał wraz z produktem oświadczenie gwarancyjne.
Najogólniej rzecz ujmując wygląda to w ten sposób, że konsument zawsze ma prawo
do skorzystania ze swoich uprawnień, o których mowa w kodeksie cywilnym (rękojmia za wady), ale niezależnie od tego przysługuje mu również prawo do skorzystania z uprawnień wynikających z oświadczenia gwarancyjnego udzielonego przez gwaranta, które nie zawsze jest jednak dołączane wraz z nabytą rzeczą. Innymi słowy, rękojmia za wady obowiązuje zawsze, natomiast gwarancja tylko wtedy, gdy konsument wraz z zakupioną rzeczą otrzymał oświadczenie/kartę/dokument gwarancyjny.
Omawiane zagadnienia są istotne z tego względu, iż niejednokrotnie zdarza się,
że zgłaszając u sprzedawcy wadę określonego produktu konsument nie wskazuje, z którego uprawnienia przy dochodzeniu swoich roszczeń chciałby skorzystać. Zwykle wygląda to
w ten sposób, że konsument oddając sprzedawcy wadliwy produkt stwierdza, że życzy sobie zwrotu pieniędzy, wymiany produktu na nowy, ewentualnie, co jednak rzadziej jest spotykane w praktyce, żądać jego naprawy lub obniżenia ceny. Jednocześnie dość często zdarza się, że sprzedawca przyjmując wadliwy produkt nie dopytuje się z jakiego konkretnie uprawnienia konsument chce skorzystać dochodząc swoich roszczeń.
W następstwie tego, takie dość ogólne oświadczenie konsumenta zostaje zakwalifikowane pod dowolnie wybrany reżim (rękojmia lub gwarancja) samodzielnie przez sprzedawcę. Nierzadko dochodzi do sytuacji, w których w przypadku gdy na dany produkt udzielona jest gwarancja, to sprzedawca niejako automatycznie kieruje żądanie konsumenta do gwaranta, czyli najczęściej producenta danego produktu. Tymczasem takie rozwiązanie nie zawsze jest korzystne dla klienta. Warto bowiem zauważyć, że warunki gwarancji są często określane w oddzielnym dokumencie (np. karcie gwarancyjnej) dołączonej wraz z produktem do opakowania. Wspomniany dokument gwarancyjny zwykle określa okoliczności oraz procedurę zastosowania gwarancji. W rzeczywistości bywa tak,
że złożenie oświadczenia na podstawie przepisów kodeksu cywilnego dotyczących rękojmi może być dla konsumenta korzystniejsze i szybsze w przeprowadzeniu, aniżeli posiłkowanie się ewentualnym uprawnieniem wynikającym z gwarancji. Stąd też przy zgłaszaniu sprzedawcy wad nabytego produktu warto mieć na uwadze omawiane rozróżnienie, a w następstwie tego dokładne przeanalizowanie z którego uprawnienia
w danym przypadku chcielibyśmy skorzystać.
